Shirley Villavicencio Pizango

Billboard Series #23
Shirley Villavicencio Pizango
Painting as Far as your Eyes Can See

Het werk van Shirley Villavicencio Pizango (°1988, Lima – Peru) is heel herkenbaar. Ze schildert met snelle, spontane lijnen en heldere, warme kleuren. Haar werken lijken te balanceren op de grens tussen tekenen en schilderen. Zo schildert ze vaak eerst de contouren van haar onderwerp, om het vervolgens in te kleuren. Villavicencio Pizango gebruikt graag acrylverf, omdat ze hiermee snel kan schilderen: acrylverf droogt snel (in tegenstelling tot bijvoorbeeld olieverf), en je kan zelf schilderen op een laag die nog niet helemaal droog is.

Villavicencio Pizango experimenteert volop met medium schilderen: ze probeert haar beelden op te bouwen op verschillende manieren. Zo mengt ze bijvoorbeeld kleuren rechtreeks op het doek. Of ze verstoort het persepctief in haar beelden, zodat alle elementen van het werk op één vlak lijken te staan. Soms werkt ze bepaalde elementen niet af – zo schildert ze een halve haardos, of stopt de lijn die een arm of hand vormgeeft stopt plots in het ijle. Ze speelt hierbij ook volop met kunsthistorische referenties, bijvoorbeeld naar vormen van Henri Matisse’s cut-outs die regelmatig op de achtergrond opduiken, of naar Paul Gaugin’s kleurenpalet.

Er zijn twee terugkerende thema’s in het werk van Villavicencio Pizango: portretten en stillevens. De portretten zijn heel klassiek, naar levend model. Ze portretteert hierbij zichzelf, vrienden en familie. Enerzijds is dat een praktische beslissing die je bij wel meer kunstenaars ziet – zelf ben je steeds aanwezig in het atelier, en het is leuker om uren met vrienden of familie door te brengen dan met wildvreemden, met wie het moeilijker is om te praten.

Villavicencio Pizango heeft een persoonlijke, zelfs intieme relatie met haar modellen, en dat merk je aan de portretten de ze van hen schildert. Volgens de kunstenaar zijn deze portretten geen exacte voorstelling van haar modellen zoals een foto dat zou zijn. Villavicencio Pizango schildert naar eigen zeggen een interpretatie van haar modellen. Hierdoor kan ze experimenteren met haar kunstpraktijk, maar kan ze vooral haar eigen gedachten, gevoelens, en eigen blik op de geportretteerde verwerken in het portret.

In haar zelfportretten zie je net hetzelfde gebeuren. De ene dag schildert ze zichtzelf mooi, de andere dag lelijk – afhankelijk van hoe ze zich voelt, en naar zichzelf kijkt. Dit heeft natuurlijk ook te maken met de tijd waarin we leven. Nooit eerder werden we zo intens geconfronteerd met ons zelfbeeld. Op elk moment van de dag wijst onze omgeving ons op de traditionele schoonheidsidealen, waar we eigenlijk nooit aan kunnen voldoen. Ook voor Shirley Villavicencio Pizango is deze verhouding tot de heersende – Westerse –schoonheidsidealen niet altijd makkelijk. Dat zie je ook duidelijk in een werk als Under the Skin of my Past – een zelfportret waarin de kunstenaar haar gezicht veek blanker voorstelt dan het eigenlijk is.

Dit brengt ons onvermijdelijk bij een ander, erg belangrijk aspect van Villavicencio Pizango’s portretten: dat van identiteitspolitiek. Het schoonheidsideaal dat ons wordt opgelegd is erg eenzijdig: blank, atletisch, etc. Ook de kunstgeschiendenis is pijnlijk wit en weinig gekleurd. In haar portretten toont Villavicencio Pizango mensen met een donkerde huidskleur – zichzelf, vrienden en familie. Het is belangrijk dat de diversiteit die eigen is aan onze wereld ook zijn plaats vindt in onze beeldcultuur, en deel wordt van de kunstgeschiendenis.

Villavicencio Pizango’s portretten geven een plek aan mensen met kleur en bouwen zo mee aan een alternatief beeldcanon. De kunstenaar speelt daar zelf ook mee, door in haar werk commentaar te geven op bekende werken uit de kunstgeschiedenis. Zo schilderde ze bijvoorbeeld een zelfportret Olympia behind the Model, waarin ze net dezelfde houding aanneemt als het vrouwelijk naakt in Edouard Manet’s Olympia (1863). Waar in het oringinele schilderij de gekleurde vrouw een dienende rol aanneemt, staat ze hier op de voorgrond – en is de blanke vrouw verschoven naar de achtergrond.

Het beeld dat Shirley Villavicencio Pizango schilderde voor onze nieuwste Billboard Series is een zelfportret samen met haar broer Manolo. Beide protgonisten kijken de toeschouwer afwachtend aan, alsof ze een reactie verwachten op hun prominente aanwezigheid in de publieke ruimte.

Tot slot nog iets over de stillevens die deze kunstenaar maakt. Hiervoor brengt Villavicencio Pizango elementen uit haar atelier in een beeld. Ze kiest er heel bewust voor om een bepaalde sfeer te creeën in haar atelier. Ze is omringd door bloemen en planten, curiosa, rotan meubels, etnische maskers, keramische vazen en kannen van eigen makelij, werken van bevriende kunstenaars, en natuurlijk bijzonder veel van haar eigen werken – zowel heel vroege als net geschilderde werken, werken die mislukt zijn of ooit zijn aagezet maar nog niet afgewerkt. Op een bepaalde manier zijn ook deze stillevens te lezen als (zelf)portretten, als een inkijk in het hoofd en het leven van de kunstenaar. 

Shirley Villavicencio Pizango studeerde aan Kask en Hisk – beiden in Gent, en toonde haar werk internationaal op verschillende plekken in België, de Verenigde Staten en Peru. Shirley Villavicencio Pizango wordt vertegenwoordigd door Geukens & De Vil in Antwerpen, Ginsberg Galeria in Lima, en Steve Turner Gallery in Los Angeles.