Joseph Kosuth

BBS 30
Joseph Kosuth
Misfortune | Happiness

Joseph Kosuth (°1945, Toledo, US) is een van de grondleggers van de conceptuele kunst. Deze kunststroming ontstond in de jaren zestig van de vorige eeuw. Het is geen strakke, uniforme beweging, maar eerder een mix van verschillende benaderingen waarbij het idee (het ‘concept’) belangrijker is dan de uitvoering. De uitvoering van dat idee kan keer op keer verschillen. Sterker nog: de kunstenaar voert het idee niet altijd zelf uit; soms krijgt een publiek een aantal instructies om zich het werk voor te stellen. Daarom speelt taal dikwijls een belangrijke rol in de conceptuele kunst.

Kosuth is een pionier in het gebruik van woorden in plaats van beelden. Hij onderzoekt hoe je met beelden en woorden ideeën overbrengt. Zijn serie installaties getiteld One and Three (1965) maakt dit heel tastbaar: hier toont hij een object, een foto van hetzelfde object, en een kopie van de woordenboekdefinitie ervan samen. In een latere reeks werken met als titel Art as Idea as Idea (1966-68) gaat hij nog verder: je ziet geen voorwerp meer, maar ook geen foto’s ervan. Enkel de taal blijft over om betekenis over te brengen.

Het is niet de eerste keer dat een werk van Kosuth in Gent te zien is. In 1978 maakte Kosuth een Nederlandstalige versie van een serie billboard werken met als titel Text/Context, samen met de Vrienden van het Museum van Hedendaagse Kunst (de voorloper van het S.M.A.K.). Dit werk was van 8 juni tot 6 juli te zien aan de Gentse Koopvaardijlaan. De onderzoeksgroep Kunst in België na 1945 van de Universiteit Gent voert momenteel onderzoek naar deze billboard uit 1978, als onderdeel van een tentoonstelling over de aanwezigheid van Joseph Kosuth in Gent. Deze tentoonstelling opent in februari 2024 in het VANDENHOVE Centrum voor Architectuur & Kunst (UGent) – tijdens het laatste weekend dat de billboard aan Dok Noord te zien is.

Het is in de context van deze tentoonstelling dat we Joseph Kosuth uitnodigden om opnieuw een billboard te maken voor Gent. Hij maakte een gloednieuw werk met een citaat van de Argentijnse schrijver Jorge Luis Borges. De tekst op de billboard aan Dok Noord is “The misfortune of today is no more real than the happiness of the past“, en komt uit de publicatie ‘A New Refutation of Time’ (1947). In deze tekst nodigt Borges de lezers uit na te denken over de aard van tijd en de diepgaande implicaties ervan voor het menselijk bestaan.

In het citaat suggereert Borges dat de realiteit tijdloos is, zonder een strikte volgorde van verleden, heden en toekomst. Elk moment, zegt hij, bestaat zonder verwijzing naar andere momenten. Het zijn wij die momenten met elkaar verbinden en op die manier tijd beleven als een rechte lijn. Door deze gedachte te verplaatsen naar de publieke ruimte van een stad in constante ontwikkeling, nodigt Joseph Kosuth je uit om met andere ogen naar jouw omgeving te kijken. Je ziet de stad veranderen, de sporen van de geschiedenis zijn overal, je bent deel van iets groter. Dieper nadenken over hoe wij tijd ervaren, en hoe we ons verhouden tot het verleden en de toekomst van de wereld om ons heen is een persoonlijke verrijking. Wat maakt het citaat bij je los? Gevoelens van nostalgie, of net hoop voor de toekomst?

Jospeh Kosuth’s Misfortune | Happiness werd gecoproduceerd door KB45 — Universiteit Gent.

Billboard Series is een langdurig kunstproject in de publieke ruimte, waarvoor elke paar maand een kunstenaar wordt uitgenodigd om een site-specifiek werk te maken voor een 50 m2 billboard aan Dok Noord. Via wisselende presentaties wil Billboard Series een breed publiek kennis laten maken met verschillende beeldtalen en uiteenlopende ideeën over heel diverse aspecten van publieke ruimte.

Billboard Series is een project van artlead en 019, en wordt geprogrammeerd door Thomas Caron binnen een scenografie van architect Olivier Goethals. Billboard Series wordt ontwikkeld met de steun van Stad Gent en de Vlaamse Gemeenschap.